Oei ik vlieg!

Zestien jaar lang heb ik niet meegedaan aan prijsvragen waar je vliegreizen mee kon winnen. Niet dat de kans om te winnen überhaupt groot was.... maar stèl... dan had ik niets aan die prijs. Ik had namelijk vliegangst... Hàd ja, want ik durf te zeggen dat ik er vanaf ben. Natuurlijk zal er nog een restje zitten. Ik zal het ook best spannend blijven vinden, maar ik ga het niet meer uit de weg...

Over mijn 'overwinning' heb ik al eerder een bericht geschreven, maar niet hier in Belevend Bewijs. Omdat het voor mij belangrijk is, vind ik dat het hier een plekje verdient. En wie weet kan ik er nog iemand mee helpen, die zich herkent in mijn verhaal.

Vliegangst?
Het is december 1997… Terug van een vakantie op Aruba. Het zal de laatste keer zijn dat ik vlieg. 

Ik ben er zeker van. Vliegen hoeft voor mij niet meer. Ik durf niet meer. Niet dat ik slechte ervaringen heb. Nee. Maar een gevoel in mij zegt dat het mooi is geweest.
Mijn besluit praat ik goed met “ik kan naar alle plaatsen waar ik nog heen wil met de auto”.
Jarenlang ben ik overtuigd van mijn besluit. Het is goed zo. Italië en Spanje zijn prima te bereiken met de auto.
Mijn gezin past zich aan mij aan. Niet dat ze veel bezwaar maken. Helemaal niet. Waarschijnlijk kom ik erg stellig over.
Als mensen mij vragen waarom ik vliegangst heb (ik verberg het niet), zeg ik dat ik bang ben dat het vliegtuig neerstort. Dat de overlevingskans dan bijna nihil is en dat ik weet dat er met auto’s meer kans is om te verongelukken, maar dat ik dan ook alleen m’n been kan breken. Punt.

En dat ‘doodsangst’ gevoel haalt een vliegangst-training niet bij me weg. Dat weet ik zeker. Toch doe ik rond 2006 (?) de test van de stichting Valk, om te kijken of ik vliegangst heb (ja duh!)… en ik blijk “een behoorlijke mate van vliegangst” te hebben. Ik verdiep me in de cursus/training maar vind de kosten te hoog. En ach: ik kan toch met de auto? Ik houd dit jaren vol!

Milaan met de meiden
In de zomer van 2013 dromen we met 7 vriendinnen over een meidentrip naar Milaan. Ka ga je mee? Ja ik wil wel mee… maar hoe? Terwijl we plannen maken en een datum bepalen, zoek ik op internet naar een reis met Eurolines. De bus dus. Rechtstreeks naar Milaan en goed betaalbaar. Dat ik een dag eerder weg moet en een dag later thuiskom dan de rest, zie ik niet als een probleem. Boeken kan nog niet. Dat kan pas 2 à 3 maanden van tevoren.

En dan begin ik te denken… over dat het niet gezellig is, dat ik alleen reis. Dat een bus, ’s nachts door de bergen, ook niet echt een fijn idee is. Zal ik dan alleen met de auto? Milaan is te doen.
Maar ook begin ik voorzichtig te denken: zal ik gaan vliegen? “Gewoon” gezellig met de meiden.
Ik ga weer naar de site van Valk. Verdiep me in de training. Bel voor aanvullende info. Op welke termijn kan ik de training doen? (snel dus) Krijg ik iets vergoed? (weinig) Weer schrikt dat me af. Maar omdat ik in m’n hoofd al steeds meer denk dat ik met de meiden sámen de reis wil maken, zoek ik naar een oplossing die wel binnen handbereik ligt: het boek ‘Over Vliegangst en hoe je ervan afkomt’!! Dat ga ik doen. Het boek lezen en dan maar zien of dat me helpt. Ik weet dan in ieder geval of er hoop voor me is… Ik licht m’n vriendinnen in. Meiden ik ga het boek lezen en daarna beslis ik of ik ga vliegen. 



12 september 2013 zet ik mijn eerste stap. Ik koop het boek en realiseer me, dat ik er waarschijnlijk aan toe ben om m’n angst aan te pakken. De volgende dag begin ik met lezen… en eigenlijk stop ik niet tot ik het uit heb… de volgende middag.
Tijdens het eerste deel van het boek, de uitleg over angst etc, bekruipt me soms een onaangenaam gevoel. Ik herken veel van de beschreven situaties en voel wat de personen in het boek voelen. Pfff… heftig. Maar ik zet door en naarmate ik verder kom in het boek, voel ik me rustiger en hoopvoller. Ik begin werkelijk te geloven, dat ik ga vliegen.
De uitleg van het begrip angst en hoe je hier zelf invloed op hebt en de info over vliegtuigen, veiligheid en turbulentie geven me het gevoel dat ik wèl zelf invloed heb op mijn angst en dat ik meer vertrouwen heb in de luchtvaart.
Als het boek uit is, download ik de vlieg-app, die ik meteen gebruik voor de ontspannings- en ademhalingsoefeningen. Uit ervaring weet ik, dat ik vrij goed kan ontspannen als ik er voor ga zitten. En ook de ademhaling krijg ik onder controle. Ik weet dat je van angst een onregelmatige ademhaling en gespannen spieren krijgt, maar voor het eerst ervaar ik, dat het ook andersom werkt. Als ik mijn ademhaling onder controle heb en mijn lichaam ontspan, neemt het angstgevoel af. Wat een openbaring.

Het besluit
De gekregen info en inzichten laat ik een paar dagen bezinken en dan hak ik de knoop door. Ik meld mijn vriendinnen, dat ze voor mij ook een ticket mogen bestellen. IK GA VLIEGEN! En door die beslissing krijg ik niet, zoals misschien verwacht, een angstig gevoel. Nee, ik ben blij en trots. Dit is de eerste stap.

Eind oktober boekt één van de meiden onze tickets voor 20 maart 2014 en dan is het zeker. Hoewel… ik weet dat er genoeg vliegangstigen op het laatste moment afhaken… ook al hebben ze een ticket.

De volgende maanden maken we plannen voor Milaan, boeken we het hotel en hebben voorpret. Het voelt goed. Tot januari. Dan ga ik weer denken… ga ik het echt doen? Maar ik wil nog steeds, dus besluit ik het boek nogmaals te lezen. Gewoon even alles nog een keer in me opnemen. En dat blijkt een goede keuze, want ik was sommige dingen alweer vergeten. Die punten lees ik met extra aandacht. Vervolgens scan ik de pagina’s met ‘tips voor reisgenoten’ en stuur ze door via de mail.

Langzaam komt 20 maart 2014 dichterbij. En langzaam voel ik de spanning toenemen in m’n buik. Maar ik kan het nog handelen. Tot mijn verbazing droom ik nooit over de vliegreis, terwijl ik dat vroeger wel heel vaak heb gedaan. Ik heb in mijn dromen heel wat vliegtuigen zien neerstorten, maar nu slaap ik goed en rustig. Voor mij is dat een teken dat ‘het goed gaat komen’.
Op Facebook tel ik af naar de 20^ste. Sommigen vragen zich af of ik er niet teveel nadruk op leg, maar voor mij voelt dat goed. Het is mijn manier om ermee om te gaan. Anderen denken mij te helpen door te adviseren om een pilletje te nemen of wijntje te drinken van tevoren. Ik weet beter.

Afscheid
Een paar dagen voor de reis heb ik de behoefte om mijn kinderen, die niet bij mij wonen, te zien. Ik merk dat ik stiekem denk: als er wat gebeurt…. dan heb ik in ieder geval afscheid genomen. Ik baal van die gedachte en probeer het te onderdrukken. Ik kom namelijk gewoon weer thuis ook!

Woensdag 19 maart ben ik vrij. Op m’n gemak pak ik mijn koffertje in (boek bovenop) en loop mijn to-do lijstje af. Ik voel me onrustig, ga af en toe even zitten en probeer te ontspannen met behulp van de ademhalingsoefening. Dat lukt redelijk, maar het is me wel duidelijk dat ik nog wat zal moeten overwinnen morgen.
We vliegen om 8.30 uur vanaf Eindhoven. Dat betekent om 5 uur de wekker en om 5.45 uur weg, want ik wil me vooral niet haasten (ik houd me keurig aan de tips in het boek).  Hoewel ik bang ben, dat ik niet kan slapen, val ik snel in slaap, maar om 3.00 uur ben ik wakker. Ik dommel daarna nog een beetje, maar echt slapen lukt niet meer. Ik geef me eraan over en probeer me niet druk te maken. Uiteindelijk sta ik om 4.30 uur op en ga douchen. Ik ontbijt met een broodje en een glaasje sap. Koffie en thee laat ik staan. Ook hier volg ik de tips uit het boek.

Mijn partner Marcel brengt me weg naar Eindhoven. We rijden keurig op tijd weg. Onderweg praat Marcel tegen me. Ik reageer niet waarop hij zegt: volgens mij interesseert het je nu even niet hè? Hij heeft gelijk. Ik hoor eigenlijk niet wat hij zegt. Ben met m’n gedachten bij de reis… Kan aan niets anders denken.
Iets over half 7 komen we aan. Van de 6 vriendinnen zijn 4 er ook al gearriveerd. Ze vragen hoe het gaat. Ik zeg: wel goed. Terwijl zij een lekkere Starbucks drinken, neem ik een fruitdrankje. We kletsen wat en ik steun nog even op Marcel. Ondertussen arriveren de anderen. Ik pas mijn handbagage koffertje in het Ryanair rekje… gelukkig hij past.
Met een dikke knuffel neem ik afscheid van Marcel en begeven we ons richting douane. Vlotjes gaan we er doorheen en zoeken we een plekje om de tijd te doden. Ik merk dat de meiden me aan de praat houden en dat is goed, want ik heb amper tijd om na te denken over de vlucht.
Eén van hen zegt: ik weet eigenlijk niet of ik nou wel of niet moet vragen hoe het met je gaat, waarop de ander zegt. Nee joh. Gewoon lekker kletsen. Ik moet lachen. Ze heeft gelijk.

Take off en tranen
En dan is het tijd om naar het vliegtuig te gaan. De spanning in mijn lijf is stabiel. Dat verbaast me. Ik herinner me de verhalen van lotgenoten die het dan spaans benauwd krijgen. Bij mij wordt het (nog) niet erger.
We zoeken onze plekken en ik geef aan, dat ik graag aan het gangpad wil zitten. Dat mag natuurlijk.
Ik ben geïnstalleerd, heb m’n mobiel met vliegapp en oortjes op schoot en zie dat het ook al bijna tijd is om te vertrekken. En dan voel ik beweging. We rijden en dat is een teken voor mijn lijf om de spanning op te voeren. Ik kan nu niet meer terug. Ik ga vliegen. De vriendin naast me vraagt of ik haar hand wil, maar dat wil ik niet. Ik leg haar uit dat ik juist moet ontspannen en niet knijpen in handen of leuningen. Daarmee bouw je juist spanning op en dat moet niet. Ik leg mijn handen in m’n schoot en zij belooft op te letten of ik ze ontspannen houd. Lief!
Ik concentreer me op m’n ademhaling en dat lukt wonderwel. We taxiën naar de startbaan. Ik luister naar de geluiden. Dan hoor ik de motoren aanzwellen en word ik in mijn stoel gedrukt. Ik ga. Ik herken het gevoel van 16 jaar geleden.
Voorzichtig kijk ik naar het raampje om toch iets mee te krijgen van de snelheid. Ondertussen ontspan ik mijn spieren zoveel mogelijk en bedenk me, dat een plastic bekertje het overleefd zou hebben in mijn hand.  We komen los en dan weet ik, dat ik het gedaan heb. Langzaam (not!) klimt het vliegtuig. Ik zie dat mijn vriendinnen me in de gaten houden. Het gaat goed. Natuurlijk voel ik van alles in m’n lijf, maar ik heb het onder controle. Eén van m’n vriendinnen zegt: Ka je vliegt! Jee… ja ik vlieg! Als we zo’n beetje op hoogte zijn en ik niet meer het gevoel heb, dat ik me moet concentreren op m’n lichaam, breekt er iets in me. Ik begin te huilen. Dikke tranen. M’n vriendin kijkt me aan en weet even niet wat ze moet. Wat gebeurt er? Ik kijk haar aan en zeg: het is goed. Het is opluchting… Ik huil van opluchting, blijdschap, trots en alle spanning komt eruit. Ook al had ik controle… ik was natuurlijk niet spanningsloos ;)…



Rustige vlucht
De verdere vlucht ben ik rustig, maar wel op m’n hoede. Ik voel de bewegingen en hoor de geluiden, maar ik kan ze verklaren dankzij het boek en dat geeft rust. Ik merk dat ik de lichte turbulentie heel goed aankan, terwijl ik meer moeite heb met het geluid van de motoren, dat ineens afneemt of met het gevoel dat we ineens langzamer gaan. Maar ik geef niet toe aan dat gevoel…. Ik denk aan het boek en weet dat het normaal is. Toch kijk ik soms wel even om me heen naar de anderen… zij gaan gewoon door met kletsen, dus het is oké… ;)

Gelukkig kletsen mijn vriendinnen er vrolijk op los en dat maakt me meer ontspannen. Ik kijk zelfs naar buiten en geniet van de witte bergtoppen. Een teken, dat we Milaan naderen, want ik ken de kaart zo’n beetje uit m’n hoofd. En inderdaad komt al snel de melding dat we gaan landen. En of het nou komt doordat ik blij ben dat we er zijn of omdat ik ontspannen ben… de landing gaat eigenlijk zonder al teveel problemen. Ik kijk naar buiten en zie de grond dichterbij komen. De wielen raken de landingsbaan en we remmen op volle kracht. Ik zie blikken van 6 meiden om me heen… Ka je hebt het gedaan!!

En zo ben ik dus ‘zomaar’ in Italië… niet eerst 11 uur rijden, maar in 1,5 uur vliegen. En ik denk: het is niet meer 16 jaar geleden dat ik heb gevlogen!!

Terug
We genieten van 3 dagen Milaan… lachen, shoppen, eten, drinken… Ik voel me happy en trots.
En dan breekt de zondag aan. De terugreis. Ik weet nu dat ik het kan, maar voel wel spanning. Hanteerbare spanning weer.
Eigenlijk vergelijkbaar met de heenreis. Iets minder misschien. We zijn weer op tijd op het vliegveld. Ik drink geen koffie, maar water en eet een lekker broodje. We zitten met z’n allen na te genieten van Milaan, wisselen foto’s uit en hebben contact met het thuisfront.
Om 14.15 uur gaan we richting vliegtuig. Ik zoek m’n plekje aan het gangpad en installeer me. Handen op schoot, ontspannen. We grappen een beetje over de lange rit richting startbaan. Hé Ka, we gaan naar huis rijden. Ik lach mee. Dan draaien we de startbaan op en maken meteen vaart. We stijgen en ik adem weer rustig in en uit. Handen los, schouders ook. Weer ben ik opgelucht en blij, maar de tranen blijven (net) uit. Ik realiseer me, dat ik m’n mobiel met app niet op schoot heb, maar in m’n tas. Wouw… dat lijkt me een goed teken.



Het is bewolkt, dus behalve het wolkendek hebben we niet veel te zien.  De lampjes fasten your seatbelts gaan aan. De piloot verwacht turbulentie. Ik schrik er niet van. Een paar minuten later gaan de lampjes weer uit. Toch geen turbulentie. De tijd gaat snel en ik voel me werkelijk ontspannen. Voor ik het doorheb wordt de landing weer aangekondigd. Omdat we door de wolken heen gaan, is er turbulentie, maar ik kan het verklaren… Het is niet gevaarlijk, alleen ongemakkelijk. Ik heb dit zinnetje vaak gerepeteerd en het werkt!
We dalen richting Eindhoven en terwijl ik naar buiten kijk herken ik het gebouw van Ikea. Daar rijd ik straks langs naar huis. We landen soepel en ik grap dat het fijn is dat het vliegtuig goede remmen heeft. We zijn terug in Nederland en ik krijg een high five van de meiden. Jeuh Ka…. Je hebt het weer gedaan!

Trots
Als ik de trap afloop zie ik Marcel op het panoramadak staan. Hij maakt foto’s. Ik zwaai… blij en opgelucht, maar vooral trots. En ik vraag me stiekem af, waarom het zo lang geduurd heeft, dat ik deze stap gezet heb. Maar het is goed zo. Ik was er waarschijnlijk nu aan toe.
En de vraag “was dit eens maar nooit weer of ga je de volgende keer gewoon weer mee” kan ik volmondig beantwoorden met: ik ga gewoon weer mee!

Jaren heb ik gedacht, dat ik nooit meer zou vliegen. Dat mijn vliegangst ‘niet te genezen was’… maar nu weet ik beter. En ik denk dat er veel mensen zijn zoals ik. Tegen hen kan ik alleen maar zeggen: lees het boek. Probeer het. Het is een eerste stap.

PS: ik heb geen banden met de Stichting Valk. Voor meer info kan je terecht op hun site. Ik kan alleen maar zeggen, dat vliegangst te behandelen is... en het is zeker de moeite waard. Het boek 'Over Vliegangst en hoe je ervan afkomt' is geschreven door Dr. Lucas van Gerwen.